Eκφραστικοί μου φίλοι, καλημερα!
Καλημέρα και καλό μήνα να έχουμε. Να είναι γεμάτος με υγεία, χαρά και αγάπη. Τόσο απλά μα τόσο όμορφα και ανεκτίμητα στοιχεία - συναισθήματα.
Τον μήνα
Οκτώβριο στον Πόντο τον αποκαλούσαν Τρυγομηνά γιατί τότε ξεκινούσε
στις περισσότερες περιοχές ο τρύγος. Στην Ινέπολη και τα Κοτύωρα τον
έλεγαν και Αϊ- Δημήτρη, ενώ στην Οινόη Αϊ- Δρημήτη, λόγω της μεγάλης
γιορτής του Αγίου Δημητρίου που σηματοδοτούσε και το τέλος του
καλοκαιριού.
"Ο Τρυγομηνάς φέρ’ ξύλα και μαραίν’ και ρούζ’ τα φύλλα".
Τον μήνα αυτό μάζευαν τους τελευταίους καρπούς των δέντρων, κάστανα, ελιές και όψιμες ποικιλίες μήλων. Ταυτόχρονα προσπαθούσαν να τελειώσουν τις εξωτερικές δουλειές και να μαζέψουν ξύλα γιατί μετά άρχιζαν τα χιόνια και οι δυνατές βροχές. Γι' αυτό τραγουδούσαν:
«…Τρυγομηνά το λάμσιμον και η σπορά τελείνταν.
Σε κάποιες περιοχές δοκίμαζαν το πρώτο κρασί με τελετουργικό τρόπο ενώ ετοίμαζαν και το τσίπουρο. Οι παρχαρομάνες κατέβαζαν τα ζώα από τα παρχάρια στους μεζερέδες και τα μαντριά για να ξεχειμωνιάσουν.
" …Τρυγομηνάς χειμός καιρός και χιόνια σα ραχία, ας σα παρχάρα έφυγαν κ’ επήγαν σα χωρία…"
Το ίδιο μήνα οι νοικοκυρές ετοίμαζαν καβουρμάδες, δηλαδή έψηναν κομμάτια κρέατος με πολύ λίπος, τα οποία τα έβαζαν κατόπιν σε τενεκέδες ή σε βάζα, για να τα χρησιμοποιήσουν για την παρασκευή φαγητών, κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Επίσης έφτιαχναν με αποξηραμένα φρούτα από δαμάσκηνα, μήλα ή σταφύλι κομπόστες.
Τη Αϊ-Δημητρί' τον μήναν, μη φογάσαι ξάι την πείναν.
Αν δεν έβρεχε τον Οκτώβριο, σύμφωνα με ένα παλιό έθιμο, τα παιδιά έβρεχαν την καταμάγια, την σκούπα από κουρέλια με την οποία καθάριζαν το φούρνο από τις στάχτες και γυρνούσαν στους δρόμους χτυπώντας την και φωνάζοντας:
"Ντο θέλτς; Θέλω ας σον Θεόν βροχήν"
Μεγάλες γιορτές στον Πόντο τον μήνα Οκτώβριο
Την πρώτη ημέρα του μήνα γιόρταζαν τον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό, στις 18 τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Λουκά.
Οι Πόντιοι τιμούσαν με ιδιαίτερο τρόπο τον Μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο Γαβρά στις 2 Οκτωβρίου και στις 26, όπως όλος ο ορθόδοξος ελληνισμός, τον Άγιο Δημήτριο τον Μυροβλύτη.
"Ο Τρυγομηνάς φέρ’ ξύλα και μαραίν’ και ρούζ’ τα φύλλα".
Τον μήνα αυτό μάζευαν τους τελευταίους καρπούς των δέντρων, κάστανα, ελιές και όψιμες ποικιλίες μήλων. Ταυτόχρονα προσπαθούσαν να τελειώσουν τις εξωτερικές δουλειές και να μαζέψουν ξύλα γιατί μετά άρχιζαν τα χιόνια και οι δυνατές βροχές. Γι' αυτό τραγουδούσαν:
«…Τρυγομηνά το λάμσιμον και η σπορά τελείνταν.
Σε κάποιες περιοχές δοκίμαζαν το πρώτο κρασί με τελετουργικό τρόπο ενώ ετοίμαζαν και το τσίπουρο. Οι παρχαρομάνες κατέβαζαν τα ζώα από τα παρχάρια στους μεζερέδες και τα μαντριά για να ξεχειμωνιάσουν.
" …Τρυγομηνάς χειμός καιρός και χιόνια σα ραχία, ας σα παρχάρα έφυγαν κ’ επήγαν σα χωρία…"
Το ίδιο μήνα οι νοικοκυρές ετοίμαζαν καβουρμάδες, δηλαδή έψηναν κομμάτια κρέατος με πολύ λίπος, τα οποία τα έβαζαν κατόπιν σε τενεκέδες ή σε βάζα, για να τα χρησιμοποιήσουν για την παρασκευή φαγητών, κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Επίσης έφτιαχναν με αποξηραμένα φρούτα από δαμάσκηνα, μήλα ή σταφύλι κομπόστες.
Τη Αϊ-Δημητρί' τον μήναν, μη φογάσαι ξάι την πείναν.
Αν δεν έβρεχε τον Οκτώβριο, σύμφωνα με ένα παλιό έθιμο, τα παιδιά έβρεχαν την καταμάγια, την σκούπα από κουρέλια με την οποία καθάριζαν το φούρνο από τις στάχτες και γυρνούσαν στους δρόμους χτυπώντας την και φωνάζοντας:
"Ντο θέλτς; Θέλω ας σον Θεόν βροχήν"
Μεγάλες γιορτές στον Πόντο τον μήνα Οκτώβριο
Την πρώτη ημέρα του μήνα γιόρταζαν τον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό, στις 18 τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Λουκά.
Οι Πόντιοι τιμούσαν με ιδιαίτερο τρόπο τον Μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο Γαβρά στις 2 Οκτωβρίου και στις 26, όπως όλος ο ορθόδοξος ελληνισμός, τον Άγιο Δημήτριο τον Μυροβλύτη.
Και μερικές παροιμίες παρακαλώ:
Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια.
Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα και στην Κύπρο οχτωβρούδια. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά τραγουδάει ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα/ που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».
Η μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου,
στις 26 του μήνα, έχει δώσει στον Οκτώβριο την προσωνυμία
«Αι-Δημητριάτης» ή «Αι-Δημήτρης». Όπως μας αναφέρουν οι Στράτος
Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης: «Η γιορτή αυτή, που θεωρείται από το λαό
μας ορόσημο του χειμώνα, συνδυάζεται με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου. Στο γεωργικό καλαντάρι οι δυο αυτές γιορτές αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δυο ίσα μέρη, στο χειμερινό και στο θερινό εξάμηνο αντίστοιχα».
Τον ίδιο αυτό μήνα γιορτάζεται και η μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά, στις 18 Οκτωβρίου, ο οποίος εκτός του τρίτου Ευαγγελίου συνέγραψε επίσης και τις Πράξεις των Αποστόλων. Ο Λουκάς, όμως, είναι επίσης γνωστός και ως ιατρός, αλλά και ως ζωγράφος, «καθώς σ’ αυτόν αποδίδεται η ιστόρηση των παλαιότερων και αυθεντικών προσωπογραφιών της Θεοτόκου».
Ο μήνας, πάντως, αρχίζει με την εορτή του πολιούχου των Αθηνών, του Διονυσίου του Αρεοπαγίτη στις 3 του μήνα. Όπως αναφέρει ο Γιώργος Ζωγραφίδης: «Όταν ο Απόστολος Παύλος κατέβηκε από το βήμα του Αρείου Πάγου, δεν φαίνεται να πέτυχε τίποτα το σπουδαίο. Μπορεί η ομιλία του, όπως τη διασώζουν οι Πράξεις των Αποστόλων, να θεωρήθηκε αργότερα καταστατικό κείμενο για τη σχέση του χριστιανισμού
με τον ελληνισμό, όμως δεν έκανε καλή εντύπωση στους Αθηναίους.
Δυο-τρεις μόνο τον πλησίασαν, γιατί πίστεψαν στα λόγια του, και ανάμεσά
τους κάποιος Διονύσιος Αεροπαγίτης…». Κι ενώ τα κείμενα που αποδίδονται
σ’ αυτόν ήταν σημαντικά, «γι’ αυτό άλλωστε συνεχίζουμε να τα διαβάζουμε
με αδιάπτωτο ενδιαφέρον και σήμερα», εντούτοις γράφτηκαν πιθανότατα το
520 από έναν χριστιανό μοναχό συριακής καταγωγής, ο οποίος χρησιμοποίησε νεοπλατωνική γλώσσα και θεωρίες.
Και θα κλείσω την ανάρτηση με το εξής γνωμικό:
Είσαι ο ουρανός. Όλα τα άλλα είναι απλώς ο καιρός.
Pema Chödrön, 1936-, Αμερικανίδα βουδίστρια
Καλό και δημιουργικό μήνα Κική μου!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφή"Ο Οκτώβρης θέλει γέλια, γιατί ανοίγουν τα βαρέλια." Θέλει γέλια επειδή ανοίγουν τα βαρέλια ή έχουμε κατεβάσει το μισό βαρέλι;
Απορία κι εγώ ! :)
Φιλάκια πολλά!! <3
και για τα δύο μαζί Βιβούλα μου
Διαγραφήχαχαχαχα
καλημεραααααα
"Ο Οκτώβρης θέλει γέλια, γιατί ανοίγουν τα βαρέλια!" χαχα! Δεν την είχα ξανα ακούσει!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλό μήνα, Κική μου!!!
Φιλάκια πολλά-πολλά και ολόγλυκα!!!
να σαι καλα γλυκο γλυκο κοριτσι
ΔιαγραφήKαλό μήνα να έχεις
ΑπάντησηΔιαγραφήΦιλάκια ...
επισης καλη μου
ΔιαγραφήΓεια σου Κικίτσα
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλό μήνα χαρούμενο και κεφάτο
όπως η ανάρτηση σου!!
Σε φιλώ
ευχαριστω πολυ Ελενη μου
ΔιαγραφήΠολύ όμορφο το αφιέρωμά σου, Κική μου!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚι η φωτογραφία μιλάει! Είναι τόσο ζωντανή.
Καλό μήνα :)
να σαι καλα γαληνιε φιλε μου
ΔιαγραφήΚική μου εκφραστική, όμορφα όλα όσα μας εξήγησες και ειδικά στο τέλος το γνωμικό.Πάντα μαθαίνω από εσάς.
ΑπάντησηΔιαγραφήσου στελνω πολλα φιλια και πολλη αγαπη τρυφερη μου καρδια
ΔιαγραφήΚαλό μήνα Εκφράσου μου!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚίσιζ!
καλο μηνα και σε σενα Αννουλι
ΔιαγραφήΚαλό μήνα Κική μου, με τις πανέμορφες αφιερώσεις σου! ♥
ΑπάντησηΔιαγραφήεπισης γλυκο μου κοριτσι
ΔιαγραφήΚαλό σου μήνα Κική μου. Όμορφος Οκτώβρης με τα καλούδια του. Να έχεις καλές εμπνεύσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήευχαριστω πολυ
Διαγραφήκαλο μηνα και σε σενα Γιαννη μου
Πάρα πολύ ωραία και ενδιαφέρουσα ανάρτηση
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλό σου μήνα Κική μου.
ευχαριστω πολυ αγαπητε μου φιλε
ΔιαγραφήΜετά από καιρό πάλι εδώ αγαπημένο μου !!!! Καλό μήνα σου εύχομαι , λαμπρό και δημιουργικό !!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε φιλώ με την αγάπη μου !!! Ευχαριστώ , ξέρεις εσύ
θελω να εισαι καλα!
Διαγραφήδυνατη και να προχωρας!
φιλακια πολλα πολλα
ΑπάντησηΔιαγραφήΩραία ανάρτηση!!
Καλό μήνα εύχομαι Κική!
ευχαριστω πολυ κι ανταποδιδω!
ΔιαγραφήΚαλό μήνα! Καλημέρα!
ΑπάντησηΔιαγραφήεπισης γλυκια μου
Διαγραφή