Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΖΑΜΙΑ

Καλημέρα εκφραστικοί μου, ελπίζω να σας βρίσκω καλά.

Εδώ και καιρό, ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ένα θέμα, αλλά δεν είχα τον απαραίτητο χρόνο να το κάνω.

Σήμερα όμως, να 'μαστε εδώ, να τα λέμε.

 

Μεγάλωσα σε σπίτι και σε σπίτια, που είχαν και έχουν καζαμίες.

Θυμάμαι κάθε χρόνο οι δικοί μου και οι γύρω μου, εκεί κοντά στα Χριστούγεννα, να προμηθεύονται καζαμίες για τον νέο χρόνο. Σαν παράδοση μοιάζει αλλά δεν είναι.  Μπορεί και να είναι...

Μικρότερη δεν ασχολούμουν ιδιαίτερα, δεν τον διάβαζα, με τα χρόνια όμως και τον διάβαζα και ενίοτε, τον αναζητούσα.

Έτσι, θέλησα να μάθω την ιστορία του και πρόσφατα να την θυμηθώ και να τη μοιραστώ μαζί σας, αν και οι περισσότεροι την ξέρετε ήδη.

 

Ωστόσο, από διάφορες πηγές που θα δείτε πιο κάτω, μοιράζομαι μαζί σας τα ακόλουθα:

Η Πρωτοχρονιά, στην παλιά Αθήνα και αργότερα σε όλη την Ελλάδα, συνδεόταν με το δημοφιλέστερο λαϊκό έντυπο, το «προφητικό ημερολόγιο» με τον τίτλο «Καζαμίας». Κάθε σπιτικό, την παραμονή του νέου έτους, αγόραζε τον «Καζαμία» για να διαβάσει με περιέργεια τις προφητείες του. Θα συμβεί αυτό, στο τάδε τέταρτο της Σελήνης του δείνα μηνός. Τις περισσότερες φορές μάλιστα, οι προφητείες έβγαιναν! Αν και προσδιοριζόταν ο χρόνος, έμενε απροσδιόριστος ο τόπος. Αυτή ήταν και η πονηριά των εκδοτών. Πάντα κάτι συνέβαινε, κάπου στην υφήλιο. Κάποια κυβέρνηση άλλαζε τις ημέρες που προφήτευε ο «Καζαμίας», ή πέθαινε ένας βασιλιάς, ή γεννιόταν ένα κατσικάκι με έξι πόδια, «γέννησις τέρατος», όπως προέβλεπαν οι Καζαμίες. Τόσο μεγάλος ο κόσμος. Όλο και κάπου θα συνέβαινε ένα ναυάγιο, ένας καταστρεπτικός σεισμός ή μία έκρηξη ηφαιστείου....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/kazamias-protochroniatiko-laiko-entipo-pou-elege-mellon-ke-exigouse-ta-onira/

 

 

Κοντά να έλθει ο νέος χρόνος, κυκλοφορούν οι Καζαμίες. Πρόκειται για έντυπα ημερολόγια, για τους μήνες και τις ημέρες του χρόνου.

 

Τούτα τα χρόνια, ακούγοντας τη λέξη «Καζαμίας», μας έρχεται στο μυαλό η γιαγιά μας, που στα παιδικά μας χρόνια, μας έστελνε να της αγοράσουμε έναν καλό Καζαμία -όπως μας έλεγε- για να ξέρει πώς θα διαβεί ο νέος χρόνος. Έτσι, το έντυπο αυτό ημερολόγιο, οι παλαιότεροι το συμβουλεύονταν πολύ. Ήταν ο δείχτης της κάθε ημέρας του χρόνου και με τη θεματική ποικιλία, συμβούλευε, ενημέρωνε και διασκέδαζε τον κάτοχό του!

Οι εκδόσεις του περιλαμβάνουν: μηνολόγιο, εορτολόγιο, αοριστολόγους, προφητείες κοσμοϊστορικών μελλούμενων, προγνώσεις του καιρού για κάθε τέταρτο της σελήνης, ένα σύντομο ονειροκρίτη, αλλά και πρακτικές γεωργικές συμβουλές (συμβουλές δια τον κηπουρό και τον αγρότη), οδηγίες προς κτηνοτρόφους, συνταγές μαγειρικής, ήθη και έθιμα, εγκυκλοπαιδικά διάφορα, οδηγίες για την αφαίρεση των λεκέδων και ανέκδοτα. Ένα πλήρες ημερολόγιο, με λίγο απ’ όλα, που εξασφαλίζει υψηλές πωλήσεις, κρατώντας προσιτή την τιμή του, χάρη στο φτηνό χαρτί και τις ελάχιστες ή καθόλου εικόνες.

Είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί αυτό το λαϊκό βιβλίο – ημερολόγιο, είχε μεγάλη κυκλοφορία και απήχηση, ιδίως τους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας, όταν το μορφωτικό επίπεδο του λαού ήταν αναπόφευκτα χαμηλό. Το φαινόμενο της επιτυχίας του Καζαμία απασχόλησε επανειλημμένα πολλούς λαογράφους, και την ιστορική έρευνα, κι έτσι έχουν παραχθεί αρκετές μελέτες, οι οποίες αναπτύσσουν οτιδήποτε σχετικό με το θέμα.

Στις μέρες μας, θα λέγαμε πως κάθε άλλο, παρά ευνοϊκή είναι η κυκλοφορία του Καζαμία. Εκδίδονται όμως έντυπα ημερολόγια, που απέχουν από τον παλαιό Καζαμία και στις σελίδες τους φιλοξενούνται εικαστικές δημιουργίες ή ορισμένη θεματική κατά προτίμηση, με καλλιτεχνικές, φωτογραφικές και ιστορικές αναφορές. Μάλιστα, αυτές οι έντυπες καλαίσθητες εκδόσεις κυκλοφορούν από μεγάλους εκδοτικούς οίκους και θα αποτελούν στο μέλλον αξιόλογα «συλλεκτικά κομμάτια»!

Παρόλο που οι Καζαμίες εκδίδονται και κυκλοφορούν ακόμη στην εποχή μας, χαρακτηρίζονται ως λαϊκά βιβλία. Αυτός βέβαια ο χαρακτηρισμός αγγίζει πολλά και παρόμοια θέματα. Κάνουν την εμφάνισή τους από το Νοέμβριο έως και τον Ιανουάριο στους πάγκους των μικροπωλητών, στα βιβλιοπωλεία, ακόμη και στις λαϊκές αγορές.

Οι εκδότες του Καζαμία ξέρουν πως αυτός «πουλάει» και μάλιστα συναγωνίζονται μεταξύ τους -πέρα από τις χρονικές ενημερώσεις- να προσθέτουν καλή κι ενδιαφέρουσα ύλη, να έχουν στοιχεία μελλοντολογίας κι εξήγησης ονείρων, αλλά και ιδέες που αγγίζουν τη φιλαρέσκεια του ωραίου φύλου. Επίσης, προσθέτουν ένα πλήθος από άλλα ενδιαφέροντα θέματα και γνώσεις, που κρίνονται απαραίτητα για τη ζωή.

Ακολουθεί ένας μικρός κατάλογος κάποιων τίτλων από Καζαμίες, με τους εκδοτικούς τους οίκους, που την τελευταία δεκαετία κοσμούν τις βιτρίνες και τους πάγκους των βιβλιοπωλείων: 1. Μέγας Καζαμίας (Πυραμίς), 2. Σούπερ καζαμίας, ο Δορυφόρος (Ρουμελιώτης), 3. Μέγας Καζαμίας Ερμού (Σαλίβερος), 4. Μέγας Καζαμίας, Το Σύμπαν (Δαμεράς), 5. Μέγας Εγκυκλοπαιδικός Καζαμίας (Λιναρδάτου), 6. Μέγας Καζαμίας Πραξιτέλους (Αστήρ - Παπαδημητρίου) και αρκετοί άλλοι.

Τα νούμερα πωλήσεων του Καζαμία στον ελλαδικό χώρο κάθε χρόνο, είναι περίπου 200.000 τεύχη και αυτό δείχνει ότι, παρόλο που τη θέση του την έχουν καταλάβει άλλα παρόμοια έντυπα, ο Καζαμίας «κρατεί την ύπαρξή του»!

Η καταγωγή του ελληνικού Καζαμία, έχει διαπιστωθεί πως προέρχεται από τον ιταλικό Καζαμία, που εκδόθηκε «εις την Φαβέντιαν της Ιταλίας», το 1763. Από τότε, το εξώφυλλό του κοσμούσε ένα μάγο, φανταστικό πρόσωπο, κατά άλλους αληθινό, το οποίο είχε ρεαλιστικά χαρακτηριστικά, για να πουλήσει περισσότερο. Επρόκειτο για τον Πιέτρο Καζαμία, που όπως λέει ο μύθος, ήταν Ενετός προφήτης και αστρολόγος του μεσαίωνα, ο οποίος διάβαζε στα αστέρια τα μελλούμενα και τις γνώσεις αυτές ήθελε να τις μοιράζεται με τον κόσμο. Η μορφή του, είτε πραγματική, είτε φανταστική, απεικονιζόταν στα εξώφυλλα, που τον παρουσίαζαν να φοράει ένα πανύψηλο κωνικό καπέλο και να κοιτάζει ακατάπαυστα από το τηλεσκόπιό του τα αστέρια.

Από τον 19ο αιώνα, με πλήρες το οπλοστάσιο των προφητειών του, αλλά και της πάντα γοητευτικής ψευτο-επιστημοσύνης των καπάτσων μελλοντολόγων, ο Καζαμίας εισβάλλει στην Ελλάδα. Αμέσως είχε μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό! Πρέπει όμως να αναφερθεί και ο «έντεχνος Καζαμίας» ή έκδοση που μιμείται τη δομή του Καζαμία, που είναι η περίπτωση των λογοτεχνικών ημερολογίων ή ημερολογίων ποικίλης ύλης, από κάποιους διανοούμενους που εξέδωσαν παρόμοια έργα (Επτανησιακό Ημερολόγιο ή Κεφαλληνιακό Ημερολόγιο, του Σπύρου Σκηνιωτάτου, Ημερολόγιο Ποικίλης Στοάς κ.ά.).

Μια σύντομη ιστορική αναφορά για την πορεία του Καζαμία μέσα στο χρόνο, μας δείχνει πόσο αυτό το έντυπο αγαπήθηκε από τις πλατιές κοινωνικές μάζες, που είχαν ανάγκη να στηρίξουν την ελλιπή γνώση τους.

Φαίνεται όμως, πως ο Καζαμίας ως έντυπο είναι μια συνέχεια του Αλμανάκ. Παρόλο που υπάρχουν διαφορές, αγγίζουν την ίδια περίπου θεματολογία, με βάση τους μήνες, τις ημέρες του χρόνου και την εξήγηση των ονείρων. Το Αλμανάκ διατήρησε την αρχική του μορφή έως σήμερα, με σοβαρότητα στα θέματά του, ενώ ο καζαμίας που αγαπήθηκε από τον πολύ κόσμο, είναι καθαρά ένα λαϊκό έντυπο ημερολόγιο, που αφορά πρωτίστως το χρόνο και τις μεταβολές του.

Η λέξη «Αλμανάκ» προέρχεται κατά μια εκδοχή από την αραβική λέξη «al mankh», που σημαίνει «το ημερολόγιο των ουρανών». Βέβαια, ποικίλουν οι ετυμολογικές αναφορές γι αυτή τη λέξη και την εξήγησή της. Επρόκειτο για τύπο έντυπου ημερολογίου, που εκτός από την ένδειξη των μηνών και των ημερών του χρόνου, των εορτών και των αστρονομικών φαινομένων, περιείχε ποιήματα, ανέκδοτα, αινίγματα, συνταγές, συμβουλές, ακόμη και λαϊκές προφητείες.

Το πρώτο τέτοιο έντυπο εκδόθηκε στη Βιέννη, το 1457, από τον αστρονόμο Πούρμπαχ και το πρώτο ελληνικό Αλμανάκ εκδόθηκε κι αυτό στη Βιέννη, το 1791, από τον Γ. Βεντόνη. Τα πρώτα ελληνικά Αλμανάκ λέγονταν Μηνολόγια, Σεληνοδρόμια, Πασχάλια ή Λαμενάχια. Παρόμοια ήταν και τα εκκλησιαστικά μηνολόγια, που πέρα από τα στοιχεία του έτους, είχαν και στοιχεία που αφορούσαν τη θρησκευτική ζωή.

Στην Ελλάδα, το πρώτο Αλμανάκ κυκλοφόρησε στο Ναύπλιο «μεταφρασθέν εκ του ιταλικού εις την ημετέρα διάλεκτον». Διαφοροποιήθηκε στην ύλη, για να είναι προσιτό στον απλό λαό και του δόθηκε η ονομασία «Καζαμίας». Με αυτή την ονομασία διατηρείται ακόμη η έκδοσή του. Το 1853, εκδίδεται ο καζαμίας, «Ο ΚΑΛΧΑΣ», που φέρει χαρακτήρα προφητικό και μελλοντολογικό.

Ο τίτλος του στηριζόταν στην ιδιότητα του αρχαίου σοφού και προφήτη, Κάλχα. Στην πορεία, ο Καζαμίας θα εδραιωθεί για τα καλά στην Ελλάδα και μάλιστα θα γίνει συνώνυμος της λέξης «μάγος». Θα διατηρήσει σταθερά το ποικίλο υλικό. Από το 1842, εκδίδονται πάμπολλοι καζαμίες και θα συνεχίσουν να εκδίδονται έως τις μέρες μας. Στα 1950, ο οίκος του Μ. Σαλιβέρου εκδίδει το «ΑΛΜΑΝΑΚ ΣΑΛΙΒΕΡΟΥ - ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ», με σήμα κατατεθέν το κλειδί. Έγραφε δε στο πρώτο τεύχος, πως το σύμβολο του κλειδιού «...έχει την σημασία του. Εκφράζει κατά έναν τρόπον την φιλοδοξίαν μας να καταστήσωμεν το Αλμανάκ Σαλιβέρου το κλειδί με το οποίο θα λύωνται όλαι αι απορίαι, το κλειδί με το οποίο θα ανοίγονται όλαι αι θύραι της γνώσεως και της μορφώσεως». Αργότερα, λόγω του ότι επίμονα το ζητούσε το κοινό, βγήκε ο «ΜΕΓΑΣ ΚΑΖΑΜΙΑΣ ΕΡΜΟΥ ΣΑΛΙΒΕΡΟΥ» και μετέπειτα ακολούθησε η έκδοση και άλλων διαφορετικών καζαμιών.

Τέλος, η περίπτωση του Καζαμία, τουλάχιστον όπως τον ξέρουμε στην Ελλάδα, μας κρατάει συντροφιά, «μας εξηγεί τα όνειρα», μας ενημερώνει για του χρόνου τα γυρίσματα και μας συμβουλεύει για τις καλλιέργειες του κήπου και των χωραφιών μας.

Κείμενα – Παρουσίαση:
Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός

Η Πρωτοχρονιά, στην παλιά Αθήνα και αργότερα σε όλη την Ελλάδα, συνδεόταν με το δημοφιλέστερο λαϊκό έντυπο, το «προφητικό ημερολόγιο» με τον τίτλο «Καζαμίας». Κάθε σπιτικό, την παραμονή του νέου έτους, αγόραζε τον «Καζαμία» για να διαβάσει με περιέργεια τις προφητείες του. Θα συμβεί αυτό, στο τάδε τέταρτο της Σελήνης του δείνα μηνός. Τις περισσότερες φορές μάλιστα, οι προφητείες έβγαιναν! Αν και προσδιοριζόταν ο χρόνος, έμενε απροσδιόριστος ο τόπος. Αυτή ήταν και η πονηριά των εκδοτών. Πάντα κάτι συνέβαινε, κάπου στην υφήλιο. Κάποια κυβέρνηση άλλαζε τις ημέρες που προφήτευε ο «Καζαμίας», ή πέθαινε ένας βασιλιάς, ή γεννιόταν ένα κατσικάκι με έξι πόδια, «γέννησις τέρατος», όπως προέβλεπαν οι Καζαμίες. Τόσο μεγάλος ο κόσμος. Όλο και κάπου θα συνέβαινε ένα ναυάγιο, ένας καταστρεπτικός σεισμός ή μία έκρηξη ηφαιστείου....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/kazamias-protochroniatiko-laiko-entipo-pou-elege-mellon-ke-exigouse-ta-onira/

Η Πρωτοχρονιά, στην παλιά Αθήνα και αργότερα σε όλη την Ελλάδα, συνδεόταν με το δημοφιλέστερο λαϊκό έντυπο, το «προφητικό ημερολόγιο» με τον τίτλο «Καζαμίας». Κάθε σπιτικό, την παραμονή του νέου έτους, αγόραζε τον «Καζαμία» για να διαβάσει με περιέργεια τις προφητείες του. Θα συμβεί αυτό, στο τάδε τέταρτο της Σελήνης του δείνα μηνός. Τις περισσότερες φορές μάλιστα, οι προφητείες έβγαιναν! Αν και προσδιοριζόταν ο χρόνος, έμενε απροσδιόριστος ο τόπος. Αυτή ήταν και η πονηριά των εκδοτών. Πάντα κάτι συνέβαινε, κάπου στην υφήλιο. Κάποια κυβέρνηση άλλαζε τις ημέρες που προφήτευε ο «Καζαμίας», ή πέθαινε ένας βασιλιάς, ή γεννιόταν ένα κατσικάκι με έξι πόδια, «γέννησις τέρατος», όπως προέβλεπαν οι Καζαμίες. Τόσο μεγάλος ο κόσμος. Όλο και κάπου θα συνέβαινε ένα ναυάγιο, ένας καταστρεπτικός σεισμός ή μία έκρηξη ηφαιστείου....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/kazamias-protochroniatiko-laiko-entipo-pou-elege-mellon-ke-exigouse-ta-onira/

 

 Πηγή: https://www.kefalonitis.com/news/item/27327-mia-matia-stin-istoria-tou-kazamia.html

 

 

Συνηθίζεται κάθε χρόνο, εκδοτικοί οίκοι, αλλά και μεμονωμένοι συγγραφείς, αρθρογράφοι, να εκδίδουν τον δικό τους “Καζαμία”. Από πού πήρε όμως το όνομά του αυτό το ιδιότυπο ημερολόγιο;

Καταρχήν, ο Καζαμίας είναι ετήσιο ημερολόγιο που περιλαμβάνει πληροφορίες για αστρονομικά, μετεωρολογικά, γεωργικά κ.ά. φαινόμενα. Πήρε το όνομά του από έναν …ανύπαρκτο Ιταλό αστρολόγο και προφήτη, τον Pietro Casamia, που υποτίθεται ότι ζούσε στη Βενετία. Στην πραγματικότητα, ήταν ψευδώνυμο ενός ευφάνταστου αρθρογράφου εφημερίδας της Βενετίας, που έκανε προβλέψεις.
Στην Ελλάδα έκανε την εμφάνισή του ως βιβλίο κάπου στα 1870. Από τότε εκδίδονται διάφοροι “Καζαμίες”, μερικοί, με την ίδια χιουμοριστική ματιά στα μελλούμενα.

Καζαμίας: Το πρωτοχρονιάτικο λαϊκό έντυπο

Η Πρωτοχρονιά στην παλιά Αθήνα και αργότερα σε όλη την Ελλάδα συνδεόταν με το δημοφιλέστερο λαϊκό έντυπο, το «προφητικό ημερολόγιο» με τον τίτλο «Καζαμίας». Κάθε σπιτικό την παραμονή του νέου έτους αγόραζε τον «Καζαμία» του για να διαβάσει με περιέργεια τις προφητείες του. Θα συμβεί αυτό, στο τάδε τέταρτο της Σελήνης του δείνα μηνός. Τις περισσότερες φορές μάλιστα οι προφητείες έβγαιναν! Γιατί προσδιοριζόταν, ο χρόνος έμενε όμως απροσδιόριστος ο τόπος. Αυτή ήταν και η πονηριά των εκδοτών. Πάντα κάτι συνέβαινε κάπου στην υφήλιο. Κάποια Κυβέρνηση άλλαζε τις ημέρες που προφήτευε ο «Καζαμίας» ή πέθαινε ένας βασιλιάς ή γεννιόταν ένα κατσικάκι με έξι πόδια, «γέννησις τέρατος», όπως προέβλεπαν οι Καζαμίες. Τόσο μεγάλος ο κόσμος. Όλο και κάπου θα συνέβαινε ένα ναυάγιο, ένας καταστρεπτικός σεισμός ή μία έκρηξη ηφαιστείου.

Τους φθινοπωρινούς μήνες προφήτευαν χειμαρρώδεις βροχές και πλημμύρες ποταμών, τους χειμωνιάτικους άφθονα χιόνια και διακοπές των συγκοινωνιών και τους θερινούς φοβερούς καύσωνες. Όπως διηγείτο ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, με το πέρασμα του χρόνου, ήδη από τα τελευταία προπολεμικά χρόνια ο «Καζαμίας» έχανε τη λάμψη του. Τον αντικατέστησαν οι επιτραπέζιοι ημεροδείκτες, τα ημερολόγια τοίχου ή τσέπης ή τα περίφημα πολυτελή ημερολόγια που είχαν εγκυκλοπαιδικό και λογοτεχνικό χαρακτήρα, ογκώδη, πολυτελή και χρυσόδετα. Αλλά ο «Καζαμίας» δεν εξαφανίστηκε. Συνεχίζουν να εκδίδονται μέχρι τις ημέρες μας «Καζαμίες» προσπαθώντας να διατηρήσουν κάτι από την εκδοτική λάμψη και τη γραφικότητα του παρελθόντος.
Οι πρόδρομοι του «Καζαμία»

Τα ημερολόγια, με την ευρύτερη σημασία τους, δεν είναι βεβαίως δημιουργήματα της νεότερης Ιστορίας. Τους προδρόμους του «Καζαμία» και των ημερολογίων πρέπει να αναζητήσουμε στους αρχαίους Αιγύπτιους. Σώζεται αρχαιότατος πάπυρος που θα μπορούσε να θεωρηθεί το πρώτο ημερολόγιο του κόσμου. Παραπλεύρως των ημερομηνιών σημειώνονται πάσης φύσεως πρακτικές συμβουλές ή προβλέψεις. Ακολούθησαν οι Έλληνες. Σε μαρμάρινες πλάκες σημείωναν τις ημερομηνίες και παραπλεύρως τις σχετικές γεωργικές, ιατρικές, ναυτικές κ.ά. συμβουλές. Αλλά πρόγονοι θα μπορούσαν να θεωρηθούν και τα «Έργα και Ημέραι» του Ησίοδου (8ος αι. π.Χ.) ή το επικό ποίημα «Φαινόμενα» που έγραψε ο Αλεξανδρινός ποιητής Αρατος ο Σολεύς (3ος αι. π.Χ.) κ.ά. Οι Ρωμαίοι, πέραν του ημερολογίου που καθιερώθηκε σε όλο τον κόσμο, μετέδωσαν τη συνήθεια της σύνταξης των διαφόρων ημερολογίων, με την ευρύτερη σημασία που πήραν ο «Καζαμίας», τα ημερολόγια τσέπης και τα «Αλμανάκ». Τέλος, δεν παραβλέπονται τα ημερολόγια των ιθαγενών της Λατινικής Αμερικής, όπως των Αζτέκων και των πολυσυζητημένων τελευταία Μάγια.

Η αρχή και η εξέλιξη του εντύπου
Η τυπογραφία έφερε τη μεγάλη αλλαγή. Ποικιλία περιεχομένου, επιστημονικές επιτεύξεις, λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές ειδήσεις και κινήσεις αλλά και λαϊκότερες εκδόσεις, όπως ο «Καζαμίας» με προφητείες… αστρολόγων. Ο δικός μας προέκυψε κατά μίμηση της ιταλικής εκδοχής και φαντασίας που γέννησε τον Πιέτρο Καζαμία, δήθεν Ενετό προφήτη και αστρολόγο του Μεσαίωνα. Διάβαζε τα μελλούμενα στα αστέρια και η φανταστική μορφή του, με το πανύψηλο κωνικό καπέλο του να βλέπει τα αστέρια, κόσμησε όλα τα εξώφυλλα. Από τα μέσα του 19ου αιώνα ο «Καζαμίας» εισέρχεται και στην ελληνική ζωή, κατακτώντας όλο και περισσότερους αναγνώστες.

Στην αρχή εκδίδονταν κακότεχνα λαϊκά φυλλάδια, τα οποία αναλάμβαναν να πουλήσουν στους δρόμους των Αθηνών οι περίφημοι μοσχόμαγκες του Ρολογιού, δηλαδή τα φτωχά και ξυπόλυτα επαρχιωτόπουλα που ξέπεφταν στην Αγορά και αναζητούσαν τρόπους για να επιβιώσουν. Σταθμός για τον «Καζαμία» υπήρξε η έκδοσή του από τα παιδιά του Αθηναίου Ανδρέα Κορομηλά. Ανέθεσαν τη φροντίδα του στον συντηρητικό Ειρηναίο Ασώπιο που… γέννησε τον σύγχρονο τύπο της έκδοσης. Δεν απέφυγε και εκείνος τον λαϊκισμό και έμεινε αλησμόνητο αυτό που έγραψε για τις γυναίκες: «Αι γυναίκες είναι ως αι κοτελέται∙ όσον περισσότερον τας κτυπάς, τόσω τρυφερώτεραι γίνονται»!

Οι προφητείες και οι φάσεις της Σελήνης
Δεν μπορούσε βεβαίως από το μεγάλο πανηγύρι να λείψει και ο Γεώργιος Σουρής που φρόντισε να βγει «Του Ρωμηού ο Καζαμίας / με μικράς καινοτομίας». Σατιρίζοντας τις καταστροφικές προβλέψεις έγραφε το 1889: «Στο τέλος δε ο Φασουλής, κυττάζων τους αστέρας / ως Κάλχας οιστρηλατηθείς και πλήρης μεγαλείου / προλέγει την καταστροφήν της ανθρωπίνης σφαίρας / διά της αποψύξεως του δίσκου του Ηλίου». Ευρηματικοί οι εκδότες γέννησαν δεκάδες τίτλους για να κοσμήσουν τους «Καζαμίες» τους: «Προφητικόν Ημερολόγιον του διάσημου αστρονόμου Καζαμία», «Σεληνοδρόμιον Προγνωστικόν Καζαμία», «Ο περίφημος Καζαμίας του έτους…», «Του διασήμου αστρονόμου Καζαμία ημερολόγιον προγνωστικόν περιέχον γενική έποψιν του έτους …».

Εντυπωσιάζονταν οι αναγνώστες που διάβαζαν για τις φάσεις της Σελήνης που δίδονταν με ακρίβεια. «20 Ιανουαρίου πανσέληνος», έγραφε ο Καζαμίας ή κατέγραφε τις εκλείψεις. Ήταν σημαντική η πληροφορία για το πόσες και τις είδους εκλείψεις του Ήλιου ή της Σελήνης θα γίνονταν όλο το χρόνο. Έβλεπαν το φεγγάρι ολόγιομο να σκοτεινιάζει την ημέρα και ώρα που έλεγε ο «Καζαμίας»: «Ολική έκλειψις της Σελήνης, ορατή και εν Ελλάδι». Δεν υπήρχαν τότε άλλα μέσα, πλην των εφημερίδων και αργότερα του ραδιοφώνου, για να πληροφορήσουν τον κόσμο που αγνοούσε τα στοιχειώδη. Εξομολογιόταν ο Ξενόπουλος πως ήταν αδύνατον ο κόσμος να καταλάβει το «Νέον Έτος», δίσεκτο ή όχι, και να γιορτάσει την Πρωτοχρονιά, χωρίς το κακοτυπωμένο φυλλάδιο με τον παράξενο ζωγραφιστό τίτλο «Καζαμίας» και τον αστείο ανθρωπάκο στο εξώφυλλό του.

Κάθε λογής προφητείες, προγνωστικά, παροιμίες, οδηγίες προς τους γεωργούς και στο τέλος δίστιχα για τον κάθε μήνα. Έγραφε για τον μήνα Δεκέμβρη: «Εις την φωτιάν καθήμενος, αγνάντευα το χιόνι / και γύριζα τη σούβλα μου με το παχύ καπόνι» και στην αρχή μια χονδροειδής αλλά νόστιμη ξυλογραφία συμβόλιζε τον μήνα. Έφτασε λοιπόν μέχρι τις ημέρες μας ο «Καζαμίας» χρησιμοποιώντας και άλλες ονομασίες: «Μέγας Καζαμίας», «Σούπερ Καζαμίας», Μέγας Καζαμίας Ερμού», «Μέγας Εγκυκλοπαιδικός Καζαμίας», «Μέγας Καζαμίας Πραξιτέλους» κ.ά. Δεκάδες «Καζαμίες» με ποικίλες μορφές, έμμετροι, με σκίτσα και φωτογραφίες, ασπρόμαυροι ή πολύχρωμοι, σατιρικοί ή πολεμικοί, πρωτοχρονιάτικα σατιρικά κεράσματα σε εφημερίδες και περιοδικά που κάποτε ήταν ο αγαπημένος πρωτοχρονιάτικος σύντροφος στις οικογένειες.

Πηγή: mikros-romios.gr

https://www.zarpanews.gr/kazamias-ti-einai-kai-pos-kathierothike/ 

Η Πρωτοχρονιά, στην παλιά Αθήνα και αργότερα σε όλη την Ελλάδα, συνδεόταν με το δημοφιλέστερο λαϊκό έντυπο, το «προφητικό ημερολόγιο» με τον τίτλο «Καζαμίας». Κάθε σπιτικό, την παραμονή του νέου έτους, αγόραζε τον «Καζαμία» για να διαβάσει με περιέργεια τις προφητείες του. Θα συμβεί αυτό, στο τάδε τέταρτο της Σελήνης του δείνα μηνός. Τις περισσότερες φορές μάλιστα, οι προφητείες έβγαιναν! Αν και προσδιοριζόταν ο χρόνος, έμενε απροσδιόριστος ο τόπος. Αυτή ήταν και η πονηριά των εκδοτών. Πάντα κάτι συνέβαινε, κάπου στην υφήλιο. Κάποια κυβέρνηση άλλαζε τις ημέρες που προφήτευε ο «Καζαμίας», ή πέθαινε ένας βασιλιάς, ή γεννιόταν ένα κατσικάκι με έξι πόδια, «γέννησις τέρατος», όπως προέβλεπαν οι Καζαμίες. Τόσο μεγάλος ο κόσμος. Όλο και κάπου θα συνέβαινε ένα ναυάγιο, ένας καταστρεπτικός σεισμός ή μία έκρηξη ηφαιστείου....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/kazamias-protochroniatiko-laiko-entipo-pou-elege-mellon-ke-exigouse-ta-onira/