Θεατρικό Αναλόγιο

  Τι είναι το θεατρικό αναλόγιο, για όσους ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν την "Αύρα Γυνακών" και όχι μόνο.

Θεατρικό Αναλόγιο

Το θεατρικό αναλόγιο είναι μια σκηνική μορφή που δεν της είχε δοθεί και πολύ ο λόγος στην Ελλάδα. Ωστόσο, προσφέρεται ιδιαίτερα για μια αυθεντική γνωριμία με τα θεατρικά κείμενα, για την τριβή με τη θεατρική γραφή και την καλλιέργειά της, για την έμφαση στην αθέατη σχεδόν πλευρά του θεάτρου που είναι η λογοτεχνία του θεάτρου, κάτι που σχεδόν συστηματικά αγνοείται. Η ανάγνωση ενός έργου που απευθύνεται σε κοινό, σε κάποιο ακροατήριο, από ηθοποιούς οι οποίοι δανείζουν στο κείμενο τη φωνή τους, αναδεικνύει τη ζωντάνια και την ιδιαιτερότητα της γραφής αυτής, χωρίς να προχωράει στη μορφή την οποία δημιουργεί η μεσολάβηση, το φίλτρο του σκηνοθέτη επάνω στη σκηνή. Από το ίδιο κείμενο μάλιστα μπορεί να προκύψουν τόσες διαφορετικές μορφές σκηνικής επένδυσης του κειμένου ή έμπνευσης της σκηνής από το κείμενο όσοι και οι σκηνοθέτες που καταπιάνονται μαζί του. Είναι το μεταίχμιο του θεάτρου μεταξύ κειμενικής και σκηνικής κατάστασης, πριν από το στάδιο δηλαδή κατά το οποίο το κείμενο αποκτά έναν χωρικό σκελετό (mise en espace) και στη συνέχεια ντύνει ή ντύνεται τεχνικά, ιδεολογικά και εικαστικά στη σκηνή, ανάλογα με την πρόθεση και την αντίληψη του εκάστοτε σκηνοθέτη.

Μέσα στο 2007 δύο θεατρικά αναλόγια έχουν λάβει χώρα, ένα με ελληνικά και ένα με ξένα σύγχρονα θεατρικά έργα, με αξιόλογη πρωτοβουλία της Σίσσης Παπαθανασίου για το πρώτο και του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου -συντονίστρια: Όλγα Ποζέλη για το δεύτερο (στους χώρους “Άλεκτον” και Booze”). Οι παρουσιάσεις των έργων έγιναν με τρόπους που κυμάνθηκαν από την απλή ανάγνωση στην προχωρημένη σκηνοθεσία, λόγω ίσως κάποιας αμηχανίας ακόμη απέναντι στη μορφή που λέγεται θεατρικό αναλόγιο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η προσέγγιση του κειμένου από τους ηθοποιούς έδωσε μια αίσθηση “prêt-à-porter”. Βεβαίως αυτά μπορεί να είναι απλώς συμπτώματα και επιφαινόμενα ενός προβλήματος που έχει ρίζες στη θεατρική εκπαίδευση και παιδεία. Με την ευκαιρία, ας αναφερθεί πως όταν πρόκειται για μεταφρασμένα κειμένα, θα πρέπει να διασφαλίζεται η θέση των λέξεων και της μορφής του κειμένου, διότι στην αντίθετη περίπτωση το αποτέλεσμα αντιβαίνει στην ίδια τη μορφή του αναλογίου. Η αναγκαιότητα του θεσμού ετούτου, ο οποίος ήρθε να συμπληρώσει ένα υπαρκτό κενό και διαγράφεται λαμπρός στο μέλλον, ήταν αυταπόδεικτη. Το κοινό ανταποκρίθηκε θερμά με την παρουσία του, αλλά τη συμπεριφορά του απέναντι στη σκηνή του λόγου καθόρισε η αρχιτεκτονική και η λειτουργία του χώρου, αποκαλύπτοντας -στην περίπτωση του αναλογίου ξένων έργων- έναν σχεδόν αγενή αντικομφορμισμό, παρόλο που το καλλιτεχνικό γεγονός δεν αντιμετωπίστηκε σαν κάτι μεταξύ τυρού και αχλαδιού.

Σημαντική είναι η συμβολή της έκδοσης των παρουσιαζόμενων έργων στην ολοκλήρωση του ρόλου ενός θεατρικού αναλογίου και ακόμη μεγαλύτερης σημασίας όταν πρόκειται για μεταφράσεις ξένων έργων. Άλλωστε είναι μέρος μιας αναγκαίας εξόδου από την ελληνική πολιτισμική απομόνωση και εσωστρέφεια, μιας επαφή και συναλλαγής με τον σύγχρονο “έξω κόσμο”. Από διάφορους συγγραφείς ανά τον κόσμο έχει σημειωθεί μία στροφή προς την ποιητική γραφή του θεάτρου, κάτι που προϋποθέτει μεγάλη προσοχή απέναντι στο κείμενο, αντάξιες μεταφράσεις από επαγγελματίες του είδους, τόνωση της ανάλογης εκδοτικής δραστηριότητας, άρση στείρων αντιλήψεων, αναστολών και δισταγμών περί διττής λειτουργίας του θεατρικού κειμένου. Η ακρόαση του θεάτρου εξοικειώνει το κοινό με την ανάγνωση του θεατρικού κειμένου. Ο οίκος Αιγόκερως έχει κάνει το πρώτο βήμα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση και η έκδοση με τον ομώνυμο τίτλο περιλαμβάνει εννέα σύγχρονα ελληνικά έργα που ακροάσθηκε το κοινό κατά τη διάρκεια του πρώτου αναλογίου.

Περισσότερες πληροφορίες και πηγή άρθρου:  

https://www.theaterinfo.gr/theatreplays/theatrecriticism/2008/theatrikoanalogio/index.html?fbclid=IwAR3OghAMQHtczW6nghEvgow4G3TqYjwqprIu275-DlCNT6axH_RryFOzFVY