ΠΛΥΜΕΝΑ ΛΑΒΑΡΑ - ΜΑΡΙΑ ΚΑΝΔΥΛΗ

Εκφραστικοί μου, καλημέρα.

Ελπίζω να σας βρίσκω καλά.

Σήμερα, θα μοιραστώ μαζί σας μία διαφορετική ανάρτηση από τις πρόσφατές μου. Θα σας γνωρίσω μία νέα, δυναμική, μυστηριώδη και ανερχόμενη συγγραφέα που συνάντησα τυχαία στο χώρο του διαδικτύου. Δεν θυμάμαι αν εγώ της μίλησα πρώτη ή αν εκείνη σε εμένα, έμοιαζε αμοιβαίο και άκρως οικείο θα μπορούσα να πω. Σαν να γνωριζόμαστε χρόνια και τώρα που το σκέφτομαι, κατά μία έννοια, μπορεί και να γνωριζόμαστε όντως. Ενδόμυχα, κυρίως.

Σήμερα, θα σας συστήσω την Καστοριανή συγγραφέα Μαρία Κανδύλη και μαζί, θα σας γνωρίσουμε το πρώτο της βιβλίο με τίτλο "Πλυμένα Λάβαρα" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τύρφη.

Ακολουθήστε μας στην συζήτηση - συνέντευξη, αυτή:

H Μαρία Κανδύλη κατάγεται από την Καστοριά και κατοικεί στην Καβάλα. Δεν της αρέσει να μιλά για τον εαυτό της παρά μόνο για τα έργα και τα όνειρά της.

Τα "Πλυμένα Λάβαρα" είναι το πρώτο της βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τύρφη.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μίλησέ μας για το πρώτο σου βιβλίο με τίτλο «Πλυμένα Λάβαρα». Πως δημιουργήθηκε, ποια σκέψη σε οδήγησε σε αυτόν τον τίτλο, τι συναντά κάνεις μέσα τους, τι φιλοδόξει να προσφέρει και σε ποιους ανθρώπους αποσκοπεί.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Θα ήθελα κατ’  αρχάς να σε ευχαριστήσω γι αυτή τη συνέντευξη και την ευκαιρία που μου δίνεις να μιλήσω για το βιβλίο μου.  Τα «Πλυμένα Λάβαρα » δημιουργήθηκαν καθ΄ οδόν. Αν και πάντα κατέγραφα στο μυαλό μου σκέψεις ποτέ δε φανταζόμουν πως θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν και να αποτελέσουν σελίδες ενός βιβλίου.  Η αρχή έγινε όταν κάποιος φίλος διαβάζοντας  μερικά  κείμενα, όπως είναι ο «Χορευτής στην αρένα»  και το «Μου πάει το άσπρο» που δεν είχαν καν τίτλο ακόμη,  με ρώτησε εάν με ενδιέφερε η επικοινωνία με έναν εκδοτικό οίκο ή τουλάχιστον η γνώμη των ανθρώπων της για τα γραπτά μου. Φυσικά είπα ναι με ενθουσιασμό, φόβο και σχεδόν σίγουρη πως πρόκειται για όνειρο. Ο εκδοτικός οίκος ήταν η Τύρφη, η στέγη μου όπως λέω τώρα εγώ. Τα κείμενα στάλθηκαν, βέβαια ήταν λίγα και μερικά από αυτά πήραν μετέπειτα τον τιμητικό τίτλο των παραλειπόμενων. Όμως στάλθηκαν και δε φαντάζεσαι τη χαρά μου όταν επικοινώνησαν μαζί μου και ορίστηκε να πάω Θεσσαλονίκη να μιλήσουμε γι’ αυτά. Από κείνη τη πρώτη επαφή άρχισε το μαγικό ταξίδι που με κάνει να νιώθω ευγνώμων.  Άπειρες ώρες επιμέλειας και δημιουργίας, νέες εικόνες που έπαιρναν τη μορφή λέξεων,  διαδρομές  του μυαλού και αποτύπωση τους σε έναν υπολογιστή και ένα πράσινο στικάκι που όσο περισσότερο γέμιζε, τόσο πιο σφιχτά κρατούσα στο χέρι μου. Ο τίτλος του βιβλίου «Πλυμένα Λάβαρα» είναι και τίτλος ενός κειμένου του. Επιλέχθηκε μετά από αρκετή σκέψη και νομίζω ήταν ο πλέον κατάλληλος για να περιγράψει το περιεχόμενο. Ένα περιεχόμενο όπου μέσα του συναντάς ανθρώπους, μέσα απ τα αντικείμενα, αντικείμενα μέσα από τους ανθρώπους. Mιλάνε μεταξύ τους και βρίσκουν τις ομοιότητες που του δένουν. Είναι ανεξάρτητα κείμενα μα παρ όλα αυτά εξαρτημένα μεταξύ τους.  Δεν ξέρω τι φιλοδοξεί να προσφέρει δεν το σκέφτηκα ποτέ αυτό. Θα έλεγα μάλλον ότι φιλοδοξεί να του προσφέρουν ανάγνωση και ένα άγγιγμα οι αναγνώστες του. Θεωρώ πως ένα βιβλίο για να υπάρξει πραγματικά χρειάζεται τόσο το συγγραφέα όσο και τον αναγνώστη. Το φαντάζομαι σα να τείνω το χέρι μου ευχόμενη μια θερμή χειραψία. Και σαν μια σχέση εμπιστοσύνης αμφίδρομη.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Όπως γνωρίζω ειναι η πρώτη σου επαφή με την τέχνη της συγγραφής. Μίλησέ μας για το κομμάτι της έκδοσης, πριν και μετά. Την ιδέα και την υλοποίησή της. Και φυσικά για την συνεργασία, με τον εκδοτικό σου οίκο, Τύρφη. 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:  Νιώθω μεγάλη ευθύνη   για τον τίτλο τέχνη της συγγραφής που μου αποδίδεις. Είναι όμως ταυτόχρονα και μεγάλη τιμή για μένα. Όπως σου είπα ο εκδοτικός μου οίκος είναι η Τύρφη η οποία με εμπιστεύθηκε εξ’ αρχής. Είναι πολύ σπουδαία η αίσθηση της εμπιστοσύνης, σου δίνει την ελευθερία να εκφραστείς ελεύθερα χωρίς να περιορίζεις τη σκέψη, χωρίς να χρησιμοποιείς καλούπια κανενός είδους. Χωρίς να έχω καμία απολύτως πείρα γνωρίζω πως αν γυρνούσα πίσω τα χρόνο θα έκανα  τα ίδια ακριβώς βήματα. Η αρχή της επιμέλειας έγινε τις πρώτες μέρες του Ιανουαρίου 2017  από τον επιμελητή και εκδότη μου Κωνσταντίνο Τέλιο και το βιβλίο  είχε ολοκληρωθεί το Μάρτιο. Ακολούθησε η ηλεκτρονική του επιμέλεια  από τον Απόστολο Ρίζο και ταυτόχρονα η δημιουργία του εξώφυλλου.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως προέκυψε αυτό το υπέροχο, κατά την γνώμη μου, εξώφυλλο.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το σκίτσο  είναι έργο της εικαστικού Ράνιας Εμμανουηλίδου η οποία ενημερώθηκε για το περιεχόμενο του βιβλίου και το  δημιούργησε . Ακολούθως και με υπέροχο τρόπο ο  Απόστολος Ρίζος  το έκανε εξώφυλλο. Θα μπορούσα να γράφω ώρες γι αυτό. Ήταν το πρώτο δώρο που έλαβαν τα κείμενα. Το πρώτο τους ρούχο. Είναι το μοναδικό εξώφυλλο που δημιουργήθηκε για το βιβλίο, δεν υπήρξε δεύτερη ή τρίτη επιλογή. Με κάποιο τρόπο αντιπροσωπεύει και μένα την ίδια και τα κείμενα. Το τι απεικονίζει είναι στη διάθεση του κάθε αναγνώστη να προσδιορίσει. Για μένα είναι μια  φιγούρα τολμηρή, που δε φοβάται να τσαλακωθεί, δε φοβάται να ονειρευτεί, σχεδόν να πιστέψει ό,τι είναι κάτι άλλο απ αυτό που επιφανειακά δείχνει. Ίσως να είναι ένα εξωτικό πουλί, ίσως μια αρχαία τραγωδός, ίσως εγώ, ίσως εσύ.  Αναρωτιέμαι συχνά εάν το περιεχόμενο του βιβλίου είναι αντάξιο του εξωφύλλου του. Θα ήθελα να είναι.

ΕΡΩΤΗΣΗ :  Διαβάζοντας το βιβλίο σου, ομολογώ πως βρήκα και πολλά δικά μου κομμάτια μέσα και θεωρώ πως οι περισσότεροι αναγνώστες θα σου εχουν πει κάτι αντίστοιχο. Θα ήθελα να μοιραστείς μαζί μας τι σου λένε ή κάτι αρκετά ιδιαίτερο που σου είπαν και θα ήθελες για πρώτη φορά, να μας το εκμυστηρευτείς. 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:  Είναι πολύ ιδιαίτερο  πως αυτό ακριβώς μου το έχουν πει όσοι διάβασαν το βιβλίο, για τα κομμάτια τους που βρήκαν ανάμεσα στα κείμενα. Μερικοί με ρώτησαν πως ήξερα για τη ζωή τους, εάν  ήμουν κάπου κρυμμένη σπίτι τους όταν βίωναν διάφορες καταστάσεις. Αυτό εμένα μου έδειξε πως δε διαφέρουμε και πολύ μεταξύ μας έτσι δεν είναι;  Οι ιστορίες μου είναι κάποιες πιο προσωπικές, κάποιες φανταστικές από μια εικόνα που είδα, από ένα αντικείμενο, από  ένα όνειρο. Κι όμως δε διαφέρουμε. Τα σχόλια ήταν όλα υπέροχα αλλά ένα θα το θυμάμαι περισσότερο.  Όταν ανέφερα εντυπωσιασμένη στον εκδότη μου τα σχόλια περί ταύτισης μου είπε το εξής : « Το ότι ταυτίζονται οι αναγνώστες με τα κείμενα είναι σημαντικό μα ακόμα σημαντικότερο είναι πως αν τους ρωτήσεις, ο καθένας ταυτίζεται με διαφορετικό κείμενο».  Είχε δίκιο, αργότερα όταν μου έλεγαν ότι του άγγιξε κάτι περισσότερο ρωτούσα «ποιο;»  και κάθε φορά έπαιρνα διαφορετική απάντηση.

Τα Πλυμένα λάβαρα θα κριθούν όχι μόνο με θετικά μα και με αρνητικά σχόλια. Θα τα λάβω όλα υπ όψιν με τον ίδιο σεβασμό. Θα με βοηθήσουν  και τα δύο είμαι σίγουρη.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Παρατήρησα πίσω απο τις εικόνες που μας δίνεις και πίσω απο τις λέξεις που πλάθεις, μια γυναίκα που κάτι αποζητά, αποζήτα κάτι, που όμως νιώθω, πως ξέρει ήδη. Ισχύει;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:  Η αναζήτηση δεν τελειώνει ποτέ. Περισσότερο θα έλεγα είναι η συνειδητοποίηση πως υπάρχουν τόσα πολλά που πρέπει να  ψάξουμε, μέσα μας, γύρω μας, παντού και διαρκώς. Το πρώτο βήμα λοιπόν η γνώση πως κάτι μας λείπει, το δεύτερο να ψάξουμε να βρούμε τι.  Και τα βήματα συνεχίζονται και δεν ξέρω από σταματάνε και ποτέ.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα ήθελες να μας μιλήσεις λίγο, γενικά, για το υπόβαθρο των μικρών αφηγηματικών και ποιητικών κειμένων σου; 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Όπως είπα και πριν μερικές ιστορίες είναι βιωματικές όπως το «Ήθελε μόνο αγάπη» και στην αρχή όλα τα κείμενα ήταν βιωματικά, στην πορεία άπλωσε η ματιά και άρχισα να παρατηρώ, να προσέχω τους ανθρώπους γύρω μου. Τι τους συνέβαινε; Τι μου έλεγαν τα μάτια τους; Μα και τα αντικείμενα που παραδόξως μου φαίνονταν πως με κάποιον μοιάζανε. Έτσι έδωσα βήμα στα ρούχα, στα πιάτα, στις σκάλες που για μένα ήταν η φωνή των ματιών που είχα προσέξει. Έπρεπε να γράψω τι μου είπαν αυτές οι φωνές. 

ΕΡΩΤΗΣΗ : Επειδή έχουμε μιλήσει και πιο προσωπικά και τυχαίνει να γνωρίζω, θα ήθελα να μοιραστείς μαζί μας. Μίλησέ μας για τα επόμενα σχέδιά σου. Τι ετοιμάζεις και γενικότερα τι βλέψεις υπάρχουν στον χώρο αυτό.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εύχομαι να μη σταματήσει αυτή η ανάγκη να γράφω. Γιατί περί ανάγκης πρόκειται. Οι λέξεις μου να είναι τίμιες, να μη φοβούνται να πουν την αλήθεια τους, να μην τις ορίζουν γραμματικοί κανόνες και να τις χαρακτηρίζει ο αυθορμητισμός. Σκέφτομαι μελλοντικά να γράψω μια ιστορία ενιαία. Ήδη υπάρχει μέσα μου  αλλά τα πρόσωπα που ζουν εκεί μιλάνε όλα μαζί, βιάζονται και περιμένω να καταλαγιάσει ο ενθουσιασμός τους για να ακούσω όσα έχουν να μου εμπιστευθούν και να τα αποδώσω όσο καλύτερα μπορώ.  Κλείνοντας και μέσα από εδώ θέλω για άλλη μια φορά να ευχαριστήσω τα στέγη μου. Την Τύρφη που μου έδωσε μια πολύτιμη θέση και ένα εισιτήριο. Πολλές φορές λέω πως ξύπνησα ένα πρωί και έξω από την πόρτα μου είδα ράγες που είχαν στρωθεί για μένα. Το τρένο ήρθε και γω ανέβηκα. Εύχομαι να συνεχιστεί αυτό το υπέροχο ταξίδι του οποίου τον προορισμό δεν γνωρίζω αλλά η διαδρομή είναι υπέροχη.

Ευχαριστώ.

Πλυμένα Λάβαρα / Μαρία Κανδύλη / εκδόσεις Τύρφη
(απόσπασμα)

Εκείνες που κλαίνε
Περνώ απ’ τον μεγάλο καθρέφτη, που είχα κάποτε την έμπνευση να κρεμάσω για να καλύψω τη γύμνια του τοίχου. Είχα ξεχάσει την ύπαρξη του και μου συμβαίνει κάτι εντελώς παράξενο. Μια γυναίκα ξένη με κοιτά αυστηρά διατάζοντάς με βουβά να κοντοσταθώ, αφαιρώντας μου τη μνήμη του τι ήθελα να κάνω εκείνη τη στιγμή. Θυμάμαι μόνο ότι κάπου πήγαινα.
Η γυναίκα μου μοιάζει και αυτό μου δημιουργεί την δυσάρεστη αίσθηση ότι είμαι εκτεθειμένη στην κρίση της. Με ζυγίζει νομίζω και εκείνο που βλέπει δεν της αρέσει.
Προσπαθώ να τραβήξω το βλέμμα μου απ’ το δικό της, αλλά τα μάτια μου αρνούνται πεισματικά. Προσπαθώ να τα κλείσω, δεν καταφέρνω ούτε αυτό. Ένα, δυο βιαστικά βλεφαρίσματα, μόνο για να κρύψω τον πανικό μου.
Ποια είναι αυτή η γυναίκα, τι θέλει μέσα στο σπίτι μου και πώς φαίνεται να ξέρει τόσα πολλά για μένα; Τα ξέρει δίχως να της πω τίποτα.
Αποφασίζω να ανταποδώσω το βλέμμα, υψώνω θαρρετά τους ώμους μα είναι και πάλι πιο χαμηλοί απ’ τους δικούς της. Την ατενίζω με ένα ψεύτικα αγέρωχο βλέμμα. Θέλω να καταλάβει ότι είναι ανεπιθύμητη, αλλά δεν τη φοβάμαι.
Λέω ψέματα, τη φοβάμαι επειδή δείχνει να με γνωρίζει καλά. Το βλέμμα της ειρωνικό, διατρέχει τη μορφή μου και νιώθω ότι δεν είναι ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα, της φαίνομαι λίγη, αδιάφορη, άχρωμη. Θέλω να ρωτήσω γιατί; Αλλά τι η απάντηση δεν θα μου αρέσει.
Στεκόμαστε ώρες η μια απέναντι από την άλλη, η μια απέναντι από την άλλη. Σουρούπωσε και το καταλαβαίνω από τις σκιές που δημιουργούνται μέσα στην αντανάκλαση του καθρέφτη. Αναρωτιέμαι αν έχω εκεί κοντά κάποιο σκούρο ύφασμα να το πετάξω πάνω του με όλη μου τη δύναμη, να την κάνω να φύγει.
Εξακολουθεί να με μετρά κι εγώ έχω την ακαθόριστη εντύπωση ότι αρχίζει να μου μοιάζει. Δεν μπορώ να αποφασίσω όμως εάν υψώθηκαν οι δικοί μου ώμοι ή έπεσαν οι δικοί της, εάν το βλέμμα της απέκτησε τη δική μου δειλία ή το δικό μου τη δική της σιγουριά. Αρχίζει να μου μοιάζει.
Πλησιάζω αργά και απλώνω το χέρι να αγγίξω το πρόσωπό της. Δείχνει τόσο απαλό και ζεστό και τα δικά μου δάχτυλα τόσο κρύα. Λαχταράνε αυτή τη ζεστασιά που υπόσχεται η γυναίκα μέσα στον καθρέφτη. Την πλησιάζω, στέκει ακίνητη, δεν φεύγει. Περιμένει να κάνω την πρώτη κίνηση. Τα δάχτυλά μου στέκονται στο δεξί της μάγουλο, το διατρέχουν. Άραγε κάνει το ίδιο και αυτή με το δικό μου, άραγε νιώθει τη χαμηλή μου θερμοκρασία; Νιώθει πώς εγώ νιώθω τη ζεστή της αύρα; Φοβάμαι ακόμα και τη σκέψη αυτών των ερωτήσεων, θα απογοητευτώ, δεν είμαι έτοιμη για απαντήσεις.
Η παράξενη γυναίκα έπαψε πλέον να με κοιτά ειρωνικά. Βλέπω μια γλυκιά τρυφερότητα στα μάτια της και κάτι που μοιάζει με δάκρυ να κυλά στο πρόσωπό της. Είναι δυνατόν να δακρύζει. Να κλαίει για μένα; Νιώθω να δακρύζω κι εγώ. Προσπαθώ μάταια να συγκρατηθώ, αλλά παραιτούμαι αφήνοντας τα μάτια μου να μιλήσουν, να πουν τους ποταμούς που κρύβουν και ας το μετανιώσω αργότερα.
Θέλω να τη γνωρίσω, αυτή τη γυναίκα που τόσες ώρες δεν με άφησε απ’ τα μάτια της. Δείχνει σαν κάτι που δεν είμαι, αλλά θέλω τόσο πολύ να γίνω. Μπορώ να γίνω. Αυτή είναι η μυστική μας συμφωνία. Να της μοιάσω όσο πιο πολύ μπορώ. Η ομοιότητά μας να πάψει να είναι επιφανειακή, συμπτωματική.
Της υπόσχομαι να έρθω ξανά. Όχι αύριο, όχι σε μια βδομάδα, αλλά σύντομα. Σύντομα να έρθω να τη βρω. Χαμογελά με επιείκεια, σχεδόν τρυφερά. Αυτό που βλέπει τώρα δείχνει ότι της αρέσει. «Πήγαινε» μου ψιθυρίζει, «πήγαινε και όταν ξανάρθεις εγώ θα είμαι εσύ».


Ένα μεγάλο ευχαριστώ και από εμένα στην Μαρία μας για την κατάθεση ψυχής και όλο το όμορφο υλικό που μας χάρισε.

Αναζητήστε το βιβλίο σε όλα τα ενημερωμένα βιβλιοπωλείο, αναζητήστε τον εκδοτικό οίκο που δείχνει πόσο τον αγαπά και προφανώς αυτό κάτι ουσιαστικό δείχνει και την ίδια την Μαρία που είναι τόσο προσιτή, τόσο απλή, τόσο δεκτική, τόσο εμείς! Είναι ένας, καθεαυτού, δικός μας άνθρωπος!

Καλοτάξιδο αγαπημένη μου και σε πολλά ακόμη, εύχομαι!
Πάντα επιτυχίες!